Woonlaag 1

Overzicht van woonlaag 1: de badkamer onder een gewelf uit 1690. Linksachter de middeleeuwse waterput, rechts de toegangstrap.

Woonlaag 1 bevindt zich... grotendeels onder de grond! Bij de restauratie van het huis ontdekten we een prachtige gewelfde kelder, gebouwd van gele mergelsteen en rode veldbrandstenen. Het is een kelder die niet helemaal onder de grond ligt. Gemeten op het niveau van de straat steekt het gewelf een halve meter boven het maaiveld uit. Daardoor doet de ruimte minder 'kelder-achtig' aan dan je van oude kelders gewend bent. De ruimte is ook veel droger dan gebruikelijk is voor een oude kelder. In de kelder (4 bij 4,5 meter) bleek zich nog altijd een middeleeuwse waterput te bevinden. Opvallend bleek de goede conditie te zijn van het metselwerk van het gewelf en de muren. Behalve het verbeteren van de toegangstrap hoefde er daarom nauwelijks iets aan het bestaande werk hersteld of gewijzigd te worden. De kelder bevindt zich daarom helemaal in zijn oorspronkelijke staat, inclusief het schitterende patina op de mergelsteen. Het patina, dat zijn de sporen die de tijd op de stenen heeft achtergelaten, het verhaal van de plek.

Een jaar na het begin van de restauratie was de kelder veranderd in de meest bijzondere badkamer van Maastricht. In heel wat publicaties in kranten en tijdschriften werd er aandacht aan besteed. En helemaal onterecht is dat misschien niet. De badkamer is een goed voorbeeld van het samengaan van eeuwenoude bouwkunst met modern comfort, zonder dat er van beide kanten compromissen nodig waren. Door creatief ontwerpen, de keuze voor goede materialen èn eenvoudige maar betrouwbare techniek is een badkamer ontstaan die er misschien wat on-alledaags uitziet, maar die stukken comfortabeler is dan een gangbare badkamer.

Zo zijn de met getrommelde marmeren tegeltjes beklede vloeren allemaal verwarmd met vloerverwarming. Zelfs het bad is verwarmd, zodat het badwater maar heel langzaam afkoelt. Als het buiten heel erg koud is kan de badkamer nog extra verwarmd worden met prachtige oude buisradiatoren. Die zijn speciaal voor deze ruimte door een smid vervaardigd uit een industriële stoomverwarming. Ook kan de badkamer met een glazen deur worden dichtgemaakt. De opzet-wasbak van Villeroy en Boch staat op een wastafel van glas en staal. Ook die wastafel is speciaal voor de badkamer gemaakt.

Een badkamer op laag niveau vraagt om speciale voorzieningen voor de afvoer van afvalwater. Het water verzamelt zich in een betonnen bassin in de grond. Daarin is een pomp geïnstalleerd die het afvalwater volautomatisch wegpompt. In de praktijk merk je er, behalve een zacht gezoem, niets van. Je ruikt er ook niets van. In de afvoerleiding is een automatische klep aangebracht die voorkomt dat er rioolwater van buitenaf in de verzamelput terecht zou kunnen komen.

Een put van geheel andere aard is de middeleeuwse waterput die nog altijd in de kelderruimte te zien is. De gerestaureerde put vervult een puur visuele functie. De eerste meter hebben we vrijgelegd. Het grondwaterniveau zit waarschijnlijk nog een tot anderhalve meter dieper.

En dan nog dit: oude, gewelfde kelders zitten dus.... niet vol spinnen en insecten! Spinnen en insecten verstoppen zich op plekken die niet gebruikt worden. Een badkamer, ook onder een gewelf uit 1690, wordt elke dag gebruikt. Dus blijven ze vanzelf weg. Ook andere beestjes (pissebedden, duizendpoten) komen er niet voor - tenminste, niet meer dan in een normale badkamer. De verwarming zorgt ervoor dat ze zich er simpelweg niet thuis voelen.

Ontwerptekening van de badkamer (2000-2001)

De toegangstrap is bij de renovatie verplaatst vanwege de toegankelijkheid. De oude trap is gebleven als voet van de pijler die het gewelf ondersteunt. Het leidingwerk -volledig in koper uitgevoerd- is onderdeel van de totale vormgeving. En de twee Fiat500 binnenbanden? Dat zijn de kussens voor in bad...

De wastafel. Een opzetbak van Villeroy&Boch. Het is een van de weinige onderdelen die niet speciaal voor deze badkamer zijn gemaakt, want zelfs de afvoerputjes in bad en wasbak zijn handmatig gemaakt.

De wastafel, gezien vanuit het bad. Ondanks de niet alledaagse vormen en plek functioneert de badkamer als elke andere. O nee, comfortabeler juist. Want waar vind je een badkamer waar het badwater wordt verwarmd?